Quyền Tự Do Tín Ngưỡng Ở Mỹ Xuất Phát Từ Đâu?

Quyền Tự Do Tín Ngưỡng Ở Mỹ Xuất Phát Từ Đâu?

·  Bởi Trường Lâm

05/12/2015

0 phản hồi

Trường Lâm, cộng tác viên Dân Luận

Nhiều người xem truyền thống văn hóa của nước Mỹ được dựa trên nền tảng tôn giáo Ki-Tô. Tuy vậy, tinh thần yêu chuộng tự do tư tưởng và tín ngưỡng của dân tộc không bắt nguồn từ một giáo lý nào cả, mà đấy là kết quả của sự tranh đấu lâu dài để bảo vệ quyền tự do tùy ý chọn tín ngưỡng cá nhân.

Trước khi mất, tổng thống Jefferson ghi lại chỉ thị về việc dựng bia đá trên nấm mồ của mình, ông muốn tấm bia phải được làm bằng nguyên liệu thô xấu, vì e ngại sẽ có người nào đó đập bể bia để lấy đá đem bán. Chủ tâm của ông là để các thế hệ sau được thấy các chữ ghi khắc trên bia, để họ ghi nhớ lý tưởng sống và tranh đấu của mình. Lời tạc trên đá không nói gì về chức vụ tổng thống (thứ ba) của nước Mỹ cả, mà ghi lại ba thành tích này:

Nơi đây an nghỉ
Thomas Jefferson
Tác giả của Bản Tuyên Ngôn Độc Lập Của Nước Mỹ
Của Đạo Luật Bảo Vệ Tự Do Tôn Giáo Của Tiểu Bang Virginia
& Người Sáng Lập Trường Đại Học Của Virginia

Thành tích thứ nhì không khỏi làm chúng ta thắc mắc về điều này: tại sao Jefferson lại quan tâm đến tự do tôn giáo ở Mỹ đến thế? Chính ông đã có lần bị các đối thủ chính trị trong cuộc bầu cử đầy náo loạn năm 1800 gọi là "gã vô thần tru tréo" và "kẻ thù của Thượng Đế" (1).

Để hiểu tại sao Jefferson lại xem tự do tín ngưỡng ở Tân thế giới là chuyện quan trọng hàng đầu, chúng ta phải đi ngược lại lịch sử địch cư ở nước Mỹ và làm sáng tỏ cái huyền thoại thường được dạy cho các học sinh trung học, đấy là: những người Ki-Tô theo phái gọi là Pilgrims là nhóm người đầu tiên đã vượt biển trên chiếc tàu Mayflower vào năm 1620, đến định cư ở Bắc Mỹ, để trốn nạn khủng bố tôn giáo tại Anh quốc. Kế đến là nhóm Puritans qua Mỹ tị nạn cùng lý do. Từ đấy các nhóm tôn giáo thiểu số bị áp bức khác rời bỏ châu Âu và cùng đến vùng đất mới để lập nghiệp, sống hòa lẫn với nhau.

Đây thật ra giống như câu chuyện chú nai Bambi kết bạn với muôn loài thú trong phim của Disney, với đoạn đầu nói về cái chết của bố Bambi bị cắt xén.

Sự thật về quá khứ tôn giáo của nước Mỹ là một câu chuyện rắm rối, thường xuyên gây bối rối cho người đọc và có lúc đẫm máu đến độ các sách giáo khoa phải cắt bỏ, không đưa vào chương trình dạy học.

Nhóm tôn giáo đầu tiên đến lánh nạn tại một vùng đất ở Florida, vào những năm 1560-1565, là người Pháp gọi là Huguenot, theo Tin Lành phái Calvin, đã phải bỏ trốn vì cuộc Chiến Tranh Tôn Giáo của Pháp, giữa đa số Công giáo và thiểu số Huguenot. Không may cho họ, năm 1565 người Tây Ban Nha đổ bộ lên Florida, tàn sát dân Huguenot. Chỉ huy trưởng Pedro Menéndez viết thơ báo cáo lại cho vua Tây Ban Nha là, "đã treo cổ tất cả những kẻ có mặt tại đồn Caroline [của người Huguenot] vì họ truyền bá tà giáo bỉ ổi của phái Luther tại vùng ấy". Người Tây Ban Nha sau đấy đến bờ sông rình bắt những người Huguenot nào đã trốn thoát bằng cách lội sông, và giết sạch.

Cuộc gặp gỡ đầu tiên của những người Âu châu theo Ki-Tô là một vụ tàn sát đẫm máu.

Đây chỉ mới là khởi đầu của rất nhiều vụ xung đột tôn giáo xảy ra tại nước Mỹ khi người đi tị nạn tôn giáo tìm đến vùng đất mới để mưu cầu sự an toàn tính mạng. Chẳng hạn như ông Joseph Smith, người sáng lập ra giáo phái Mormon về sau bị một nhóm người Tin Lành bắt đem nhúng vào dầu hắc rồi lăn tẩm với lông gà. Rốt cuộc, ông Smith bị sát hại trong khi bị cầm tù.

Jefferson tiên liệu được mối nguy cơ về đàn áp hay chiến tranh gây ra bởi sự thống trị của một tôn giáo đa số nên ông tranh đấu để thiết lập luật lệ bảo vệ tất cả các nhóm người có niềm tin khác nhau về tôn giáo. Năm 1779, khi trở thành thống đốc bang Virginia, Jefferson soạn thảo ra một dự luật bảo đảm sự bình đẳng của mọi người trước pháp luật, bất kể giáo phái, và ngay cả những người không theo tôn giáo nào cả. Người đứng ra bảo vệ và biện luận cho dự luật ấy là James Madison (sau này sẽ thành tổng thống thứ tư). Ông Madison cắt nghĩa rằng người theo bất kỳ tôn giáo nào cũng phải hiểu là việc để cho chính phủ công nhận một tôn giáo nào đó là quốc giáo trên thực chất lại là mối đe dọa cho tôn giáo. Tài hùng biện và lòng nhiệt tình của Madison cuối cùng đã thuyết phục được giới hành pháp ở Virginia: dự luật được thông qua, và sắc luật Thiết Lập Tự Do Tôn Giáo của Virginia năm 1786 có hiệu lực tách chính quyền ra khỏi tôn giáo.

Khi Hiến Pháp Hoa Kỳ được chính thức phê chuẩn năm 1789, nghị sĩ của bang Virginia, ông James Madison, đứng lên đề nghị bổ túc bằng một loạt tu chính án, trong ấy có điều khoản về quyền tự do tôn giáo, dựa trên sắc luật về tôn giáo của bang Virginia trước đó.

Tu chính án thứ nhất, thường được xem là quan trọng nhất trong hiến pháp, có câu này: “Quốc hội không được đặt ra một đạo luật nào tôn trọng việc thiết lập tôn giáo, và cũng không được cấm đoán việc tự do thực hành tôn giáo...”

John Adams, tổng thống thứ nhì của Mỹ, là người thường xuyên xung khắc với Thomas Jefferson về các chính sách và chủ trương, nhưng hai người vẫn giữ được tình bạn đến lúc về già, vì cả hai đều xem việc thiết lập một nhà nước thế tục là thành tích quan trọng nhất của mình.

Theo Tự Điển Bách Khoa Britanica, 1968, vol.2, trang 420: "[...] trong sáu vị tổng thống đầu tiên của Mỹ không có ông nào là người theo đạo Ki-Tô cà. Họ theo thần giáo tự nhiên (deism)." (2)

Trong bản Hiến Pháp của Hoa Kỳ không có ghi các chữ God, Creator, The Lord hay The Bible.

=========================================================

(1) "The howling atheist"and the "enemy of God". The Bible According to Thomas Jefferson
http://thehumanist.com/march-april-2012/the-bible-according-to-thomas-jefferson/

(2) "One of the embarrassing problems for the nineteenth-century champions of the Christian faith was the fact that NOT ONE of the first six presidents of the United States was a Christian. They were Deists."

Tài liệu tham khảo:

- Freethinkers, A History Of American Secularism By Susan Jacoby (2004)
- America's True History of Religious Tolerance
By Kenneth C. Davis, Smithsonian Magazine, October 2010
http://www.smithsonianmag.com/history/americas-true-history-of-religious-tolerance-61312684/?no-ist=_page%3D1&page=1
- Virginia Statute on Religious Freedom
http://www.digitalhistory.uh.edu/disp_textbook.cfm?smtID=3&psid=1357
- Jefferson's Gravestone
https://www.monticello.org/site/research-and-collections/jeffersons-gravestone

Chủ đề: Bài cộng tác, Thế giới

Từ khóa: tự do tín ngưỡng, Hiến Pháp Hoa Kỳ, Thomas Jefferson, James Madison

- See more at: https://www.danluan.org/tin-tuc/20151204/quyen-tu-do-tin-nguong-o-my-xuat-phat-tu-dau#sthash.cZ9jgwgf.dpuf